Algemeen

Wat heeft de mond te maken met de seksuele ontwikkeling?

In de orale fase staat de mond centraal. Lustbeleving via de mond is de eerste fase in de seksuele ontwikkeling. Maak de vergelijking met kinderen met een jonge emotionele leeftijd. Ze hebben behoefte aan zuigen op een speen, een fles of de vingers. Wanneer iemand tanden krijgt bestaat ook de mogelijkheid om te bijten, in voorwerpen, maar soms ook in je wang of je arm.

Specifiek voor de persoon met EMB

Hoe kunnen we deze fase herkennen bij mensen met EMB?
Omdat er vaak sprake is van minder sterke mondmotoriek is het bewustzijn van de mond en de mogelijkheden om te sabbelen en te verkennen met de mond niet altijd aanwezig of niet goed te zien.

Let hierbij op de volgende gedragingen:

• Sabbelen op de handen
• Sabbelen op kleding, de punt van een jas of mouw
• Bijten op een lepel op speelgoed of de rand van het bed
• Ook als ouder of begeleider kan je bij wijze van knuffel soms een beet krijgen

Waardoor kan een verstoring optreden?

• Sondevoeding
• Problemen in de slokdarm, maagafsluiting, darmproblemen waardoor het voedsel niet als vanzelf de juiste weg gaat (reflux)
• Niet de mogelijkheid hebben zelf iets naar de mond te brengen of erom te vragen
• Over-of ondergevoelig in het mondgebied, weinig kans op orale verkenning
• Een kus geven is moeilijk door beperking in mond/spiercontrole, dat neemt niet weg dat de behoefte er wel kan zijn
• Een kus geven en krijgen is door kwijlen niet altijd aantrekkelijk
• Een kus krijgen van begeleiders is minder vanzelfsprekend dan van je ouders
• Een kus krijgen van begeleiders is minder vanzelfsprekend naarmate je ouder wordt
• Fixatie in het mondgebied (zoals handen in de mond), wat gericht spel belemmerd
• Kapot bijten van materiaal met verstikkingsgevaar tot gevolg
• Ruminatie van voeding: terughalen van voeding vanuit de maag naar de mond
• Pica: eten van niet-eetbaar materiaal, niet horend bij de ontwikkelingsleeftijd

Wat doet het met mij?

• Misschien heb je er moeite mee als iemand voortdurend de handen in zijn of haar mond heeft, of veel kwijlt, of het eten steeds uitspuugt.
• Het is niet fijn als je gebeten wordt, dit moet je met iemand delen en bekijken hoe je eroverheen komt en het een volgende keer kan voorkomen.
• Met iemand knuffelen gaat niet altijd als vanzelf, je moet eerst een relatie met iemand opbouwen en dan nog, moet je ook je eigen grens kunnen aangeven.

Organisatie

Is er aandacht voor dit onderwerp?

Onderzoek of er binnen de organisatie in een visie of beleidsdocument is beschreven of je al of niet een kus mag geven aan de mensen waarmee je werkt. Pols of men ervoor open staat om hierover het gesprek aan te gaan. Geef het belang aan van koesteren, knuffelen en een zoen geven aan mensen met EMB. Bedenk hierbij ook de randvoorwaarden: bijvoorbeeld transparantie, niet direct voor nieuwkomers en stagiaires.

Armspalken aan of washandjes om de handen ter voorkoming van sabbelen op de handen, belemmert iemand in zijn vrijheid en ontwikkeling. Anderzijds kunnen de gevolgen van veel sabbelen op de handen ook de ontwikkeling in de weg zitten. Hierop kan beleid gemaakt zijn of het kan onder de aandacht gebracht worden als dilemma.