Gebruikte & interessante informatiebronnen
Over deze site
Boeken/artikelen
- Burgsteden, R. van, Heestermans, M. & Swennen, M. (2011). Seksualiteit en seksueel misbruik, visie en beleid als basis voor goede zorg en kwaliteit van bestaan, praktische handvatten voor managers in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Utrecht: VGN.
- Jansen, A. & Kingma-Thijssen, J. (2012). Zoeken naar somatische verklaringen voor probleemgedrag: Bij mensen met een verstandelijke beperking. Uitgave van het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE).
Websites
De normale seksuele ontwikkeling
Boeken/artikelen
- Doef, Sanderijn van der (2007). Kleine mensen, grote gevoelens: De seksuele opvoeding van kinderen.
Amsterdam: Ploegsma.
Brochures
- De seksuele ontwikkeling van kinderen (0-18 jaar) en wat ouders kunnen doen. (2011).
Brochure RutgersWPF. Utrecht: RutgersWPG.
http://shop.rutgerswpf.nl - Hoe komt die baby in je buik? Seksuele opvoeding van kinderen tussen 0 en 6 jaar (2012).
Brochure RuthersWPF. Utrecht: RutgersWPF.
http://www.rutgerswpf.nl/sites/default/files/Hoe-komt-die-baby-in-je-buik-web.pdf
Seksualiteit bij mensen met een verstandelijke beperking
Boeken/artikelen
- Bosch, E. & Suykerbuyk, E. (2000) Seksuele voorlichting aan mensen met een verstandelijke beperking: de kunst van het verstaan. Baarn: H. Nelissen.
- Burgsteden, R. van, Heestermans, M. & Swennen, M. (2011). Seksualiteit en seksueel misbruik, visie en beleid als basis voor goede zorg en kwaliteit van bestaan, praktische handvatten voor managers in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Utrecht: VGN.
- Een weerbaar kind: een handreiking voor ouders van een kind met verstandelijke beperkingen over seksualiteit en weerbaarheid. (2005). Brochure. Utrecht: Federatie van Ouderverenigingen.
- Voortman, S., Oskam, E., Reistma, F. & Jansen, H. (2007) Totale Communicatie: lichaam & Elsevier gezondheidszorg: Maarssen.
Websites
Seksualiteit bij mensen met ernstig meervoudige beperkingen
Boeken/artikelen
- Adams, V. (2005). Wat doe je als het kriebelt?: Een eindwerk over seksualiteit en mensen met een zware mentale handicap (scriptie). Berchem: CVO Pestalozzi.
- Carante Groep (2011). Seksualiteit en intimiteit bij mensen met een ernstige verstandelijke meervoudige beperking (EVMB). Eigen uitgave
- Leschot, M.J. (2006). Seksualiteit bij mensen met ernstig verstandelijke en meervoudige beperkingen (scriptie). Leiden: Hogeschool Leiden.
- Maes, B., Vlaskamp, C., Penne, A. (red.) (2011). Ondersteuning van mensen met ernstig meervoudige beperkingen: Handvatten voor een kwaliteitsvol leven. Leuven/Den Haag: Acco.
- Jansen, A. & Kingma-Thijssen, J. (2012). Zoeken naar somatische verklaringen voor probleemgedrag: Bij mensen met een verstandelijke beperking. Uitgave van het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE).
Websites
Een verstoring of een stoornis?
Boeken/artikelen
- Fletcher, R., Loschen, E., Stavrakaki, C. & First, M. (2007). Diagnostic Manual-Intellectual Disability: A Textbook of diagnosis of mental disorders in persons with intellectual disability. New York: NADD Press.
Vereniging
- www.emdr.nl Vereniging EMDR Nederland
Thema Verliefdheid en relaties
Websites
- www.begrensdeliefde.nl
- www.meerdanliefde.nl
- www.zonderstemple.nl
- www.zoenenenzo.nl
- www.isisz.nl
- www.kennispleingehandicaptensector.nl
Thema Lichamelijk contact
Boeken/artikelen
- Perry, B.D. & Szalavitz, M. (2007). De jongen die opgroeide als hond. En andere verhalen uit het dagboek van een kinderpsychiater. Schiedam: Scriptum Psychologie.
- Sluijter, M. (2002). Aanraken; een levensbehoefte. Tactiele contacten in de opvang en op school. Amsterdam: Uitgeverij SWP.
- Sterkenburg, P. (2012). Vertrouwensrelatie voor ontwikkeling: Een werkboek voor het opbouwen van een vertrouwensrelatie met kinderen en volwassenen met een ernstig verstandelijke of een meervoudige beperking. Bartimeus Reeks
Thema Sekserol
Boeken/artikelen
- Jansen, A. & Kingma-Thijssen, J. (2012). Zoeken naar somatische verklaringen voor
- probleemgedrag: Bij mensen met een verstandelijke beperking. Uitgave van het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE).
Thema Ontdekken van de geslachtsorganen
Boeken/artikelen
- Bosch, E. & Suykerbuyk, E. (2000) Seksuele voorlichting aan mensen met een verstandelijke beperking: de kunst van het verstaan. Baarn: H. Nelissen.
- Delfos, M. (1999). Zin in jezelf: seksuele voorlichting over masturbatie. Bussum: Uitgeverij Pereboom.
Thema Sensaties van de anus
Boeken/artikelen
- Bosch, E. & Suykerbuyk, E. (2000) Seksuele voorlichting aan mensen met een verstandelijke beperking: de kunst van het verstaan. Baarn: H. Nelissen.
- Fletcher, R., Loschen, E., Stavrakaki, C. & First, M. (2007). Diagnostic Manual-Intellectual Disability: A Textbook of diagnosis of mental disorders in persons with intellectual disability. New York: NADD Press.
- Verhulst, F.C. (2002). Inleiding in de kinder- en jeugdpsychiatrie.Assen:Koninklijke van Gorcum BV.
Thema Verkennen met de mond
Boeken/artikelen
- Bosch, E. & Suykerbuyk, E. (2000) Seksuele voorlichting aan mensen met een verstandelijke beperking: de kunst van het verstaan. Baarn: H. Nelissen.
- Amelsvoort, H. van, Bolhuis, N., Damhuis, M., Scholten, U. (2005). Spelend ontwikkelen: een inventarisatie van spelmogelijkheden en vormen van spelbegeleiding voor verstandelijk gehandicapten. Assen: Koninklijke van Gorcum BV.
Interculturele verschillen
Boeken/artikelen
- Bartelink, B. (2013). Een open gesprek. Vise Versa, 47(5), 16-17.
- Kottak, C.P. (1994). Cultural Anthropology. New York: McGraw-Hill, inc.
- Lee, L. van, Marjanovic A., Wijsen, C., Mouthaan, I. (2005). Gezocht: Handboek seksuele opvoeding. Een exploratie van knelpunten en ondersteuningsbehoeften van ouders bij de seksuele opvoeding van hun kinderen. Utrecht: Rutgers Nisso Groep.
- Leusink, P. & Ramakers (red.) (2014). Handboek seksuele gezondheid: Probleemgeoriënteerd denken en handelen. Assen: Koninklijk Van Gorcum B.V.
- Ohlrichs, Y. en Vlugt, I. van der (2013). Zwijgen is zonde: seksuele en relationele vorming aan jongeren in religieus en cultureel diverse groepen. Utrecht: RutgersWPF.
- Zevenbergen, H. (2003). Veel culturen, één zorg: begeleiding van mensen met een verstandelijke handicap uit een andere cultuur. Barneveld: Nelissen.
Brochures
- De seksuele ontwikkeling van kinderen (0-18 jaar) en wat ouders kunnen doen. Brochure voor allochtone en laagopgeleide ouders
http://shop.rutgerswpf.nl/webwinkel/producten/voorlichtingsmateriaal/de-seksuele-ontwikkeling-van-kinderen-(0-18-jaar)-en-wat-ouders-kunnen-doen/15248&page=
Cursusmateriaal
- Handleiding ‘Opgroeien met liefde’: Voor het geven van een cursus seksuele opvoeding aan allochtone of autochtone ouders. www.rutgerswpf.nl/content/handleiding-opgroeien-met-liefde
Websites
- www.helpendehanden.nl/seksualiteit
- www.maroc.nl/liefde-seks-en-islam
- www.liefdesloket.nl: over bespreekbaar maken van seksualiteit in allochtone groepen
In gesprek gaan met ouders over seksualiteit
Boeken/artikelen
- Aga, N., Enzlin, P. (2010). Seksualiteit bij volwassen personen met een verstandelijke handicap: een kwalitatief onderzoek naar de houding van begeleiders. Tijdschrift voor Seksuologie, 34(2), 74-83.
- Bender, J.L. (2008) Praten over seksualiteit. In W.L. Gianotten, M.J.Meihuizen-de Regt & N. van Son-Schoones (red.), Seksualiteit bij ziekte en lichamelijke beperking (pp 384-393). Assen: Koninklijk Van Gorcum B.V.
- Vries, P. de (2010), ‘Handboek ouders in de school’. Amersfoort: CPS Onderwijsontwikkeling en advies.
Cursusmateriaal
- Handleiding ‘Opgroeien met liefde’: Voor het geven van een cursus seksuele opvoeding aan allochtone of autochtone ouders. www.rutgerswpf.nl/content/handleiding-opgroeien-met-liefde
Seksueel misbruik
Boeken/artikelen
- Burgsteden, R. van, Heestermans, M., Swennen, M. (2011) Handreiking seksualiteit en seksueel misbruik. Utrecht: VGN.
- Douma, J., Bergh, P. van den, Hoekman, J. (1998). Verstandelijke handicap en seksueel misbruik. Rotterdam: Lemniscaat b.v..
- Heeringa, N., Janssens, K. Kuyper, A., Oosten, N. van. (2013) Kennisbundel Seksualiteit en preventie seksueel misbruik bij mensen met een beperking. Utrecht: Kennisplein gehandicaptensector.
- Ieder(in) (2014) Kinderen met meervoudige beperkingen en sociale veiligheid: Omgaan met weerbaarheid en grensoverschrijdend gedrag. Utrecht: Ieder(In).
- Janssens, K., Lammers, M., Hartog, Z., Goed, A. & Heeringa, N. (2012). Toolkit Werken aan
sociale veiligheid: Preventie en aanpak van grensoverschrijdend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Movisie: Utrecht. http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/huiselijk-geweld/hulp-bieden/meldcode
Relevante films/documentaires
Films
- ‘The diving bell and the butterfly’ (Oorspronkelijke title: Le scaphandre et le papillon) (2007)
Waargebeurd verhaal over Jean-Domenique Bauby, editor bij Elle. Hij raakt geheel verlamd door een herseninfarct.
Kernwoorden: relaties, intimiteit, kwetsbaarheid - ‘Hasta la Vista’ (2011)
Drie jonge mannen met een beperking (waarvan er één met EMB) gaan op een roadtrip met als doel hun eerste seksuele ervaringen op te doen.
Kernwoorden: lichamelijke beperking, seksuele behoefte
Documentaires
- ‘The special need’ (2013)
‘De 29-jarige Enea beschrijft zichzelf als een “super-duper boy, sweet, romantic … sexy”. Hij verlangt naar een vriendinnetje en seks, maar dit lukt hem maar niet. In Italië kan dit niet op een legale wijze geboden worden aan mensen met een beperking (of zoals in het geval van Enea met autisme). Daarom gaat Enea met zijn vrienden Carlo en Alex op een road trip door Europa op zoek naar een sekspartner voor Enea.
Kernwoorden: seksuele behoefte, relatie, intimiteit - ‘Seks en zonde’ (2014)
Documentaireserie over vrouwen in de islamitische wereld van Femke Halsema en Hassnae Bouazza. Vertrekpunt van de serie is het islamdebat in Nederland, het beeld dat er van islamitische vrouwen bestaat.
Kernwoorden: culturen, islam - ‘Sunny side of seks’
VPRO-documentaire waarin Sunny Bergman op zoek gaat naar seksualiteitsbeleving in verschillen de culturen
Kernwoorden: cultuur, seksualiteit
Downloads
- Observatielijst signalen van seksueel gedrag van mensen met EMB
- Observatielijst signalen seksueel misbruik van mensen met EMB
Zie meer downloads »
Casus
Seksueel contact
Als Mark de kans kreeg klemde hij zijn benen tegen een begeleidster aan, die dan zijn erectie voelde. Hij werd daardoor steeds meer op afstand begeleid, maar dat nam niet weg dat hij toch af en toe dit storende gedrag liet zien. De hypothese was: hij wil seksueel contact, misschien moet er professionele hulp ingeschakeld worden die hem kan bevredigen.
Lees meer »Bekijk het thema
Een volwassen cliënt hoort niet meer bij je op schoot te zitten.
Deze en andere stellingen in het Stellingenspel